Wunderkammer Venezia 2013

Italiano (français, english, nederland below)

In concomitanza della 55° edizione della Biennale di Venezia, nella prestigiosa cornice secentesca di Palazzo Widmann, la Rond Point des Arts è lieta di presentare l’esposizione dal titolo WUNDERKAMMER – Camera delle meraviglie contemporanea.? Allestita nel cuore della Serenissima, a pochi passi dal Ponte di Rialto e da Palazzo Grassi, la mostra Wunderkammer sarà visitabile al pubblico dal 1° giugno al 29 settembre, dopo una speciale apertura in anteprima nei giorni 29-30-31 di maggio.?Fiera del successo ottenuto nella capitale belga presso il Museo di Botanica di Bruxelles, la particolare esposizione propone una ricercata selezione di più di 20 artisti che daranno vita ad una “Camera delle meraviglie” in chiave contemporanea, ispirandosi a quei collezionisti che tra il XVI ed il XVIII secolo erano soliti raccogliere e conservare oggetti stravaganti ed eccezionali realizzati dall’Uomo o dalla Natura.

Il visitatore potrà lasciarsi rapire da una conturbante raccolta di opere che lo guiderà alla scoperta di un mondo che alterna e mescola l’artificio con la verità, la realtà con la fantasia, la creatività con l’evidenza scientifica. L’immaginazione sarà il faro che lo aiuterà ad orien- tarsi nei meandri dello sconosciuto, fra le pieghe del mistero, nei profondi anfratti di un percorso iniziatico fatto di magia e stupore. Grazie alle luci soffuse ed un soave quanto ipnotizzante sottofondo musicale, si ritrova la stessa atmosfera delle antiche Wunderkammer rinascimentali: una raccolta di oggetti d’ar- te, sculture, installazioni, fotografie, pitture con cui gli artisti coinvolti si divertano ad inter- pretare il legame tra Naturalia ed Artificialia, mettendo a confronto la forza generatrice dell’Essere Umano con quella della Madre Terra e sfidando il mistico potere della creazione di origine divina.

Gli artisti protagonisti daranno vita, grazie al proprio talento, ad opere che si collocano?al confine tra la rappresentazione fenomenologica pseudo- scientifica e la pura espressione di fantasia, al solo scopo di tornare al piacere fanciullesco del sogno e della scoperta.

Français

Les Wunderkammer – ou cabinets de curiosités – apparus en Europe à la Renaissance, sont à l’origine des musées d’art et d’histoire naturelle. Véritables chambres de collectionneurs, on y trouvait des curiosités en tout genre, avec un goût prononcé pour l’étrange et l’inédit. On y présentait notamment des œuvres d’art, des objets antiques ou symboliques mais aussi des objets d’histoire naturelle tels que des animaux empaillés, des insectes rares ou des squelettes. Allant de pair avec les grands projets de classification universelle chère aux humanistes de l’époque, des catalogues illustrés faisaient souvent l’inventaire de ces collections pour le moins hétéroclites. Cela permettait dès lors d’en diffuser le contenu auprès des savants de toute l’Europe.

Ces cabinets de curiosités, bien qu’empreints de légendes populaires et de croyances – car il n’était pas rare d’y trouver des traces d’animaux mythiques comme du sang de dragon ou des cornes de licornes -, ont joué un rôle fondamental dans l’essor de la science moderne avant de s’éteindre dans le courant du XIXe siècle, faisant place aux institutions officielles. L’exposition Wunderkammer, cabinet de curiosités contemporain, rassemble plus de 20 artistes plasticiens. Ils ont également ceci de commun qu’ils créent, à travers leur art, des mondes imaginaires. La réunion de leurs œuvres évoque l’ambiance singulière et mystérieuse, toujours à la frontière entre science et croyance, du cabinet de curiosité renaissant.

Dans ce parcours aux allures initiatiques, le visiteur aura l’occasion de découvrir une Wunderkammer – littéralement chambre des merveilles – aux accents résolument contemporains. Pour ce faire, les artistes se sont volontiers prêtés à l’exercice de style, laissant de côté les espaces épurés qui mettent traditionnellement leurs œuvres en valeur au profit d’une scénographie d’accumulation, inspirée des cabinets d’antan.

English

The story of the curiosity cabinet can be traced back to the pharmacists and people of culture living in all four corners of Europe in the midst of the 16th century. These learned people were eager to build up huge collections of rare or curious objects evoking images of uncharted territories. These collections of objects are akin to the treasures to be found in temples dating back to ancient times or churches built in the middle ages. Booties plundered in far-off lands or the relics of saints offering evidence of other worlds, representing a symbolic and political capital of great importance.

Curiosity cabinets act as a showcase for the animal, vegetable and mineral kingdoms, while incidentally holding a mirror up to human achievements. The pharmacist Ferrante Imperato published a catalogue of his collection in Naples back in 1599. His ‘Dell’historia natural’ featured all manner of items, including salamanders, crocodiles, books and remains, often offering interpretations that are surprisingly accurate and astoundingly wrong in equal measure, such as: “a genuine unicorn horn, a jar of dragon’s blood.” After all, once the scientific and intellectual arguments had been disposed of, whatever justification could there be for creating curiosity cabinets, apart from creating a dream world from authentic objects collected on markets and conjuring up unfamiliar worlds?

Over the centuries, the curiosity cabinet has set about revealing tenuous links, key relationships, between remote realities and kingdoms symbolised by hybrids. Accordingly, the collector provides the layperson with a true revelation, an environment for showcasing the secrets of reality. Athanase Kircher, a German Jesuit scholar from the 17th century, who spent most of his life in Rome at the Roman College of the Society of Jesus, was hailed as one of the greatest scholars of his age. The following was painted on the ceiling of his museum: “Whosoever recognises the chain linking the underworld to the overworld shall discover the mysteries of nature and create miracles!”. Curiosity cabinets strive to develop a consistent understanding of the world inherited from ancient times, while heralding the contemporary era. They also offer opportunities for the development of ingenious thinking committed to enchantingly outstanding traditions. The aim is not necessarily to collect and list objects in the manner of the 18th century encyclopaedists, but in fact to reveal the innermost secrets of Nature in all its fantastic glory.

The Wunderkammer exhibition is fittingly focused on the links between nature and creative activity, discoveries and a new espousal of nature. The collection of works on display, as though in a cabinet, is attuned to the noble principles of unity linking together all manner of things. At the centre of our occupations, contemporary artists tap into an inexhaustible reserve of shapes and colours, materials and objects, furthering their development in the light of achievements that are both unique and part of our heritage. Tattooed skulls, animals stuffed and stretched, human bones wound with red threads as a fine emblem of the relationship between artificialia and naturalia. They might not always be aware of the fact, but these artists are part and parcel of the continuing nature of the history of curiosity. These authentic works are collected together wunderkammer-style, and the same is obviously true of the accompanying texts – everything is true, humankind says so!

Nederlands

De Wunderkammer – of curiositeitenkabinetten – die tijdens de Renaissance in Europa zijn opgedoken, liggen aan de grondslag van de musea voor kunst- en natuurgeschiedenis. Het waren echte verzamelaarskamers, en men vond er allerhande curiositeiten, met een uitgesproken voorkeur voor het vreemde en het ongeziene. Er werden meer bepaald kunstwerken, antieke of symbolische voorwerpen voorgesteld, maar ook voorwerpen uit de natuurgeschiedenis zoals opgezette dieren, zeldzame insecten of geraamtes. Ze gingen hand in hand met de grote universele classificeringsprojecten waar de humanisten uit die periode zo dol op waren. Vaak werden geïllustreerde catalogi uitgegeven met een inventaris van deze op zijn zachtst gezegd gevarieerde collecties. Daardoor kon de inhoud ervan verspreid worden bij geleerden in heel Europa.

Deze curiositeitenkabinetten waren dan wel doordrongen van volkslegendes en bijgeloof – men vond er immers maar al te vaak sporen van mythische dieren zoals drakenbloed of hoorns van de eenhoorn –, maar ze speelden wel een fundamentele rol in de ontwikkeling van de moderne wetenschap. In de loop van de 19de eeuw raakten ze in onbruik en moesten ze plaats ruimen voor de officiële instellingen. De tentoonstelling Wunderkammer, hedendaags curiositeitenkabinet brengt meer dan 20 plastische kunstenaars. En ze hebben nog iets gemeen: via hun kunst scheppen ze denkbeeldige werelden. Door hun werken samen te brengen wordt die bijzondere en mysterieuze sfeer van een curiositeitenkabinet uit de renaissance opgeroepen, steeds op de breuklijn tussen wetenschap en bijgeloof.

In dit parcours, dat veel weg heeft van een initiatie, krijgt de bezoeker de kans om een Wunderkammer – letterlijk ‘wonderkamer’ – met uitgesproken hedendaagse accenten te ontdekken. Daartoe hebben de kunstenaars zich met veel plezier geleend tot een stijloefening, waarbij ze afstappen van de verfijnde ruimtes waarin hun werken traditioneel worden gevaloriseerd, en kiezen ze voor een scenografie van opeenstapelingen, geïnspireerd door de kabinetten uit vervlogen tijden.